در اوقات فراغت و یا وقتی سرت حسابی گرمِ کار است، قهوه اسپرسو می¬تواند بهترین گزینه برای نشاط بخشیدن به جسم و جان باشد. اسپرسو را می‌توان محبوب‌ترین قهوه در سراسر جهان دانست، به خاطر این‌که اسپرسو غلیظ‌تر از سایر قهوه‌ها بوده و تلخی خاصی که دارد، آن را از سایر قهوه‌ها متمایز می‌کند.

در اوقات فراغت و یا وقتی سرت حسابی گرمِ کار است، قهوه اسپرسو می­تواند بهترین گزینه برای نشاط بخشیدن به جسم و جان باشد. اسپرسو را می‌توان محبوب‌ترین قهوه در سراسر جهان دانست، به خاطر این‌که اسپرسو غلیظ‌تر از سایر قهوه‌ها بوده و طعم تلخ خاصی که دارد، آن را از سایر قهوه‌ها متمایز می‌کند.

 برای بسیاری از ما اسپرسو همان قهوه‌ی معمولی است، با همان طعم و همان بو؛ اما اگر حرفه‌ای‌تر به قضیه نگاه کنیم اسپرسو و قهوه زمین تا آسمان با هم فرق دارند. پس بیایید دقیق‌تر کندوکاو کنیم.

اسپرسو چیست

از لحاظ لغوی اسپرسو به معنی چیزی است که سریع آماده می‌شود، از لحاظ ساخت اسپرسو نوعی قهوه می‌باشد که به نسبت دیگر قهوه‌ها مقدار کافیین بیشتری دارد؛ در ایتالیایی که زادگاه اسپرسو است، آن را چنین تعریف می‌کنند: ۲۵ گرم نوشیدنی قهوه‌ی استخراج‌شده از ۷ گرم پودر ِ قهوه‌ی کاملا آسیاب‌شده که با عبور تحت فشار ِ آب ِ ۸۸ درجه با فشاری معادل ۹ بار از میان پودر قهوه به‌دست آمده باشد. اسپرسو نسبتا قهوه‌ غلیظی است و به عنوان پایه برای تهیه نوشیدنی‌هایی مثل کافه لاته، کافه ماکیاتو، کافه موکا و کافه آمریکانو استفاده می‌شود. در واقع به جز قهوه ترک و فرانسه، پایه‌ی بسیاری از قهوه‌های دیگر اسپرسو است.

اسپرسو مزه‌ی بسیار خاصی دارد، به همین دلیل است که بسیاری از حرفه‌ای‌ها قبل از نوشیدن اسپرسو یه شات آبِ خنک می‌خورند، زیرا می‌خواهند مزه‌ی دهنشان عوض شود و مزه‌ی اسپرسو رو با همه‌ی دل و جان حس کنند.

تاریخچه اسپرسو

حوالی سال ۱۹۰۱، همزمان با نوآوری های انقلاب صنعتی اروپا دستگاه اسپرسو وارد ایتالیا شد، قبل از اختراع ماشین‌های اسپرسوساز قرن۱۹، قهوه اسپرسو تقریبا وجود نداشت. در واقع اول ماشین‌های اسپرسوسازی به وجود آمدند و بعد ماده­ای که این ماشین‌ها درست می‌کردند اسپرسو نام گرفت.

در ۱۹۳۸، کلمه “باریستا”برای اولین بار ثبت شد. قبل از آن زمان از اصطلاح “برمن” استفاده می‌شد. برمن یک واژه‌ی آمریکایی بود، از همین رو، ایتالیایی‌ها تصمیم گرفتند که آن را با یک واژه‌ی ایتالیایی جایگزین کنند. به این ترتیب، نه تنها اسپرسو بلکه باریستا نیز با هویت ایتالیایی گره خورد.

قهوه‌خانه‌های قرن نوزدهم مکان‌های آرامی بودند، اما بعد از ابداع اسپرسو طولی نکشید که به کافه‌هایی که مخاطبان روشن‌فکر داشتند، تبدیل شدند. مورد توجه قرار گرفتن قهوه اسپرسو در ایتالیا مصادف بود با توسعه شهرنشینی. اسپرسوبارها مکانی بودند برای دیدار و هم نشینی مردم؛ مانند قهوه‌خانه‌های چندصدسال جلوتردر ایران.

تاریخچه‌ای از توسعه‌ی دستگاه‌های اسپرسو

در ابتدا ماشین های ساخته شده قهوه‌‌ را نه در قوری،  بلکه به طور مستقیم در فنجان می‌ریخت و این ویژگی در زمان خود بسیار ایده‌آل محسوب می‌شد. به طور کلی طرز مکانیزم این ماشین های اسپرسو ساز، الهام‌بخش بسیاری از اسپرسوسازهایی شد که در طول قرن بیستم در اکثر کافه‌های جهان رایج بود.

اسپرسوسازهای اولیه شبیه به ماشین‌های بخار لوکسی بودند که به شکل استوانه‌ای ساخته می‌شدند، مخزن آب انها در کف استوانه قرار داشت و شیرها و دسته‌ها از بدنه‌ی دستگاه بیرون زده بودند. این دستگاه‌های قهوه‌ساز لوکس تا جنگ جهانی دوم در کافه‌های اروپا رایج بود. بعد از جنگ جهانی مردم قهوه خور، قهوه‌های‌شان را سنگین‌تر و سریعتر می خواستند.

در دهه‌های ۳۰ و ۴۰ مصرف قهوه ایتالیایی کاهش یافت (در ابتدا به دلیل سیاست‌های محدود کننده واردات و سپس به دلیل کمبود زمان جنگ)، با این حال دستگاه اسپرسو ایده‌آل با نام‌هایی مانند فرانسیسکو الیلی و آچیل گاگیا چندین پیشرفت را به خود دید.

Faema E61 پدر اسپرسو مدرن است. این اولین ماشین نیمه اتوماتیک بود که نیاز به هیچ کار بیش از حد (خرحمالی) را نداشت. با این­حال به باریستا اجازه داد تا کاراکترهای عصاره‌گیری را مدیریت کند. دیگ داخلی بجای عمودی، بصورت افقی تنظیم شده بود، بلافاصله قهوه‌خانه را به یک محیط اجتماعی تبدیل کرد که مشتری و باریستا می‌توانند در حالیکه صحبت می‌کنند، شات اسپرسو را بکشند.

شاید براتون سوال پیش بیاد که تفاوت بین قهوه و اسپرسو کجاست؟!

قهوه را با ریختن آب جوش روی دانه های قهوه درست می کنند اما اسپرسو را با ریختن آب با فشار روی دانه های ریز قهوه درست می کنند.زمان دم کشیدن اسپرسو خیلی سریعتر از دم کشیدن قهوه است.قیمت بالاتری نسبت به قهوه دارد به این دلیل که احتیاج به قهوه ساز خاص دارد.

جایگاه کافئین در فرهنگ امروزی ایتالیا

جایگاه کافئین در فرهنگ ایتالیا از دهه­ی ۴۰ تا به امروز به وجود تاثیراتِ جهانی پایدار مانده است.ایتالیایی­ها در کافه­های محلی خود در طی قرارهای ملاقاتشان، بدون این‌که هزینه بالای آن را در نظر بگیرند، اسپرسو سفارش می­دهند.

برای بسیاری از ما نوشیدن اسپرسو به منزله ی نوشیدن قهوه­ای عالی با مجموعه­ای از تغییرات برای طعم­ آن، که گاها با شیر یا شکر سرو می­شود. اما برای بسیاری از ایتالیایی­ها، زنده شدن خاطره­ی یک بعدازظهر مه­آلود و نشستن در یک کافه در جنوب ایتالیا و مزه کردن قهوه لاته، برای یک عاشق است. اسپرسو بیشتر به دلیل اینکه حس مکان و حس خوشایند نوستالژیک را برای ایتالیایی­ها القا می­کند، اهمیت دارد. مثل چای برای ما ایرانی­ها.

ارتباط فرهنگ قهوه ایتالیا با فرهنگ جهانی

همان طور که بالاتر اشاره کردم، فرهنگ قهوه­ی ایتالیایی از فرهنگ جهانی تاثیر نگرفته است، بلکه می توان ادعا کرد فرهنگ قهوه جهانی بسیار متاثر از فرهنگ قهوه ایتالیا بوده­است. موفقیت صادرات اسپرسو  حیرت انگیز بوده است. از سیاتل به سیدنی.

با این حال این بدان معنا نیست که تمام قهوه­هایی که بر اساس اسپرسو هستند، از ایتالیا هستند.  در حقیقت، تنوع بسیار زیاد است. قهوه کاپوچینو آمریکایی در مقایسه با معادل ایتالیایی، اغلب حاوی دو برابر مقدار شیر اما همان مقدار قهوه.

با تشکر که این مطلب رو مطالعه کردین

تیم الیرون ، تامین هوشمند مواد اولیه کافه ها